رشد نوزاد در هفته اول
بینایی نوزاد
نوزاد در روزهای ابتدایی زندگی‌اش دنیا را به‌صورت تار می‌بیند. او از بدو تولد نزدیک‌بین است و تنها اشیایی را که در فاصله ۲۰ تا ۳۸ سانتی‌متری از چشمانش قرار دارند، به‌خوبی تشخیص می‌دهد. به همین دلیل، برای اینکه چهره شما را ببیند، باید صورت‌تان را به او نزدیک کنید.
اگر در روزهای اول تولد، نوزاد مستقیم به چشمان شما خیره نشود، نگران نشوید. او معمولاً به بخش‌هایی مثل ابروها، خط مو یا حرکت لب‌هایتان توجه می‌کند. بعد از حدود یک ماهگی، وقتی چهره شما برایش آشنا می‌شود، تمایل بیشتری به برقراری ارتباط چشمی نشان خواهد داد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نوزادان به چهره انسان‌ها علاقه بیشتری دارند تا رنگ‌ها یا طرح‌های دیگر. پس از چهره‌ها، اشیای براق، متحرک یا با رنگ‌های متضاد (مثل سیاه و سفید) توجه آن‌ها را جلب می‌کند.
رشد نوزاد در هفته اول
چالش‌های شیردهی برای مادر در رشد نوزاد در هفته اول
بین روزهای دوم تا چهارم پس از زایمان، سینه‌های مادر با افزایش تولید شیر پر می‌شوند و ممکن است بزرگ‌تر و سنگین‌تر شوند. پیش از این مرحله، شیری که در سینه‌ها جریان دارد، آغوز نامیده می‌شود که سرشار از مواد مغذی است. این تغییرات گاهی برای مادران احساس ناراحتی به همراه دارد.
وقتی نوزاد شروع به مکیدن می‌کند، شیر از غدد به سمت نوک سینه هدایت می‌شود. در این زمان، کاهش سطح هورمون‌ها در بدن مادر ممکن است حس جدیدی ایجاد کند. سینه‌ها گاهی حساس، سفت یا گرم می‌شوند و حتی ممکن است متورم به نظر برسند یا احساس ضربان داشته باشند. با این حال، این علائم نباید شما را از شیردهی منصرف کنند. این وضعیت موقتی است و با عادت کردن نوزاد به شیردهی، به‌تدریج برطرف می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره شیردهی به نوزاد تازه‌متولدشده، اینجا را مطالعه کنید.
رشد نوزاد در هفته اول
راه‌های تسکین ناراحتی سینه‌ها
- دوش آب گرم بگیرید.
- پیش از شیردهی، از کمپرس گرم استفاده کنید؛ مثلاً حوله‌ای را در آب گرم خیس کنید، آب اضافی‌اش را بگیرید و روی سینه قرار دهید.
- قبل از شروع شیردهی، کمی از شیر را بدوشید. سینه‌های پر باعث می‌شود نوزاد نتواند نوک سینه را به‌درستی بگیرد و این می‌تواند درد را بیشتر کند.
- از سوتین مخصوص شیردهی استفاده کنید.
- هر ۲ تا ۳ ساعت به نوزاد شیر بدهید و حتی اگر درد دارید، از این کار خودداری نکنید؛ هرچه بیشتر شیردهی کنید، ناراحتی کمتر می‌شود.
- مایعات زیاد بنوشید تا بدن‌تان هیدراته بماند و تولید شیر ادامه پیدا کند.
- از هر دو سینه به‌طور متناوب برای شیردهی استفاده کنید.
- پس از شیردهی، از کمپرس سرد (مثل کیسه یخ یا سبزیجات یخ‌زده) استفاده کنید.
هفته اول نوزاد
زردی در نوزادان
زردی حالتی است که در آن پوست و سفیدی چشم‌های نوزاد زرد رنگ می‌شود. اگر انگشت‌تان را به‌آرامی روی بینی یا قفسه سینه نوزاد فشار دهید، می‌توانید این رنگ زرد را ببینید. در نوزادانی با پوست تیره، زردی معمولاً در سفیدی چشم‌ها یا لثه‌ها قابل‌تشخیص است.
شایع‌ترین نوع زردی بین روزهای دوم تا سوم پس از تولد ظاهر می‌شود؛ یعنی درست زمانی که اغلب مادر و نوزاد از بیمارستان مرخص می‌شوند. به همین دلیل، باید با دقت علائم آن را بررسی کنید. زردی فیزیولوژیک که در بسیاری از نوزادان دیده می‌شود، معمولاً طی دو هفته خودبه‌خود رفع می‌شود.
علل زردی در نوزادان در رشد نوزاد در هفته اول
نوزادان تازه متولد شده گلبول‌های قرمز بیشتری نسبت به نیاز بدن‌شان دارند. کبد نارس آن‌ها گاهی نمی‌تواند این گلبول‌ها را به‌سرعت پردازش کند. در نتیجه، ماده زردرنگی به نام بیلی‌روبین (که از تجزیه گلبول‌های قرمز به وجود می‌آید) در خون جمع می‌شود. بخش زیادی از بیلی‌روبین از طریق مدفوع دفع می‌شود، اما حدود نیمی از نوزادان در دو هفته اول زندگی به درجاتی از زردی مبتلا می‌شوند.
نوزادان نارس یا آن‌هایی که مشکلات ژنتیکی یا عفونت دارند، بیشتر در معرض زردی هستند. همچنین نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، اگر شیر کافی دریافت نکنند، ممکن است به زردی دچار شوند؛ زیرا بیلی‌روبین نمی‌تواند به‌خوبی از بدن‌شان دفع شود. این نوع زردی معمولاً در دو هفته اول بروز می‌کند.
اگر زردی در ۲۴ ساعت اول زندگی نوزاد ظاهر شود، ممکن است به دلیل ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد (مثلاً RH منفی مادر و RH مثبت نوزاد)، عفونت یا مشکلات کبدی باشد.
آیا زردی خطرناک است؟
در بیشتر موارد، زردی نیازی به درمان ندارد و خطری برای نوزاد ایجاد نمی‌کند. پزشک ممکن است آزمایش خون تجویز کند تا سطح بیلی‌روبین را اندازه‌گیری کند؛ این آزمایش معمولاً با گرفتن مقدار کمی خون از پاشنه پا انجام می‌شود.
در موارد شدید، ممکن است از فتوتراپی (نوردرمانی) استفاده شود. در این روش، نوزاد بدون لباس زیر نور آبی خاصی قرار می‌گیرد که بیلی‌روبین را تجزیه می‌کند تا از بدن دفع شود. این درمان می‌تواند در بیمارستان یا خانه با دستگاه‌های قابل‌حمل انجام شود. پتوهای مخصوص فیبر نوری (معروف به پتوی بیلی) هم اثر مشابهی دارند.
علاوه بر فتوتراپی، هیدراته نگه داشتن نوزاد و درمان مشکلات پزشکی احتمالی که باعث زردی شده‌اند، ضروری است. نوزاد مبتلا به زردی باید دفعات بیشتری شیر مادر یا شیرخشک بخورد تا مایعات بیشتری دریافت کند و بیلی‌روبین راحت‌تر دفع شود.
هدف از درمان، کاهش سطح بیلی‌روبین است تا از رسوب آن در مغز (بیماری به نام کرنیکتروس) جلوگیری شود. با نظارت و درمان مناسب، خطر عوارض زردی به حداقل می‌رسد.
